Tavuklarda Probiyotik Kullanımı
Hayvan besleme ve biyoteknoloji alanındaki gelişmelere paralel olarak verimi arttırmak amacı ile kanatlı yemlerinde çeşitli katkı maddeleri kullanılmaktadır. Probiyotik; bağırsak mikrobiyel dengesini değiştirerek konakçı hayvanlarda yararlı etkiler oluşturan ve böylece hayvanların yemden yararlanmalarını arttıran, ağız yoluyla yada yeme katılarak verilen canlı mikrobiyel yem katkı maddesidir. Probiyotik üretiminde yaygın olarak kullanılan mikroorganizmalar laktobacilluslar ve streptococuslardır.

Probiyotiklerin Etki Mekanizması
Kanatlı hayvanların normal bağırsak florası gerekli bakteri popülasyonunu ihtiva etmekte ve bu bakteriler bağırsağa yerleşip çoğalmakta ki probiyotik bakterilerde bağırsak epiteline yerleşip çoğalırlar ve sindirim kanalında absorbe olmazlar. Bu sayede bağırsakların doğal konukçusu olmayan bağırsak epitel hücrelerine yapışarak kolonize olan atılmaya karşı direnç gösteren hastalık yapan patojen bakterilerin bağırsak yüzeyine implante olmalarını ve çoğalmalarını önlemektedir. Ancak probiyotikler başarılı olabilmeleri için mide asidine dayanıklı olmalı ve mideden bağırsağa geçiş sürecinde canlı kalabilmelidir.
Probiyotikler bağırsak lümesindeki villuslara patojen bakterilerden önce ulaşarak bu patojenlerin sindirim kanalında barınmalarını önlemektedir. Probiyotikler üretaş oldukları organik asitler sayesinde bağırsak pH’sını düşürerek (pH 4-4,5) nötr yada bazik ortamda yaşayan patojenlerin gelişimini önlemektedir. Hayvanların sindirim sistemi tarafından üretilen enzimlerle simbiyotik olarak çalışan enzimler üreterek sindirim sisteminin daha etkin çalışmasına yardımcı olur.
Lactabacillus’lar e.Coli’ye karşı toksik amin sentezini engellerler probiyotiklerntoksik amin ve amonyak üreten patojen mikroorganizmaların çoğalmasını önleyerek bağırsakta bu toksik mddelerin birikimini önlemektedir. Ayrıca probiyotikler sindirim sistemindeki antikor seviyesini arttırarak bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Probiyotikler ilk etapta hastalıkları önleyerek, bağırsak florasının normale dönmesini hızlandırıp, hayvanın kendini toplamasını ve yemden yararlanmayı arttırarak sağlıklı gelişimi sağlamaktadır.
Probiyotiklerin Kullanımında Dikkat Edilecek Hususlar
Probiyotik mikroorganizmaların ortam koşullarına duyarlı olmalarından dolayı yemin üretim ve depolaması esnasında pH sıcaklık ve kullanılan taşıyıcının özelliklerine dikkat edilmelidir.Ticari probiyotik preperatları toz, granül,palet, sıvı,v.b. şeklinde hazırlanmaktadır. Üretilen mikroorganizmalar dondurma tekniğine uygun olarak kurutulduğundan canlılıklarını uzun süre korurlar. Probiyotik preperatları 22-25° de kuru bir yerde depolanmalıdır. Depolama sıcaklığı 30° nin üzerine çıktığında bakteriler canlılığını kaybeder.
Probiyotiklerin stres koşulları ve hastalık anında iyileşmeyi arttırıcı özellikleri ve yemden yararlanmayı arttırması probiyotikleri hayvan beslemede önemli bir yer tutmaktadır. Probiyotikler sindirim sistemini korumakla yeniden yararlanmayı arttırmaktadır. Fakat bu özelliklere olduğundan fazla değer verilmemeli hayvan bakım ve beslenmesinin gerekleri yerine getirilmelidir. Probiyotikle civcivler en erken zamanlarda buluşturulmalı antibiyotik kullanımlarından sonra tekrarlanmalıdır. Hayvan beslemeyi bir bütün olarak düşünmeli çevre koşulları, anaçların sağlığı, yem ve su kalitesi birlikte değerlendirilmeli ve her bir süreç titizlikle ele alınmalıdır.